Άνθρωπος ή καλαμάρι; Ελευθερία ή θάνατος;
( Μέρος 8ο )
8. Ο μύθος
Ενώ αρχικά ξεκίνησα απ’ το «γιατί», κατέληξα μοιραία στο «πώς», παρ’ όλες τις εισαγωγικές διαβεβαιώσεις μου για το αντίθετο. Ελπίζω όμως ενταύθα, η σύνθεση των δύο ερωτηματικών μορίων, λόγω της αποστάσεως στην εκφραστική διατύπωσή τους, να μην προκαλέσει εγέρσεις εκ των αναπαυτικών οικιακών επίπλων.
Στην αναζήτηση απαντήσεων θα με βοηθήσει ο μύθος του Θησέα και του μινώταυρου. Επτά νέοι και επτά νέες της Αθήνας, για εννέα χρόνια, προσφέρονταν ετήσια θυσία στο ταυρόμορφο θηρίο, προς εξευμενισμό του οργισμένου Μίνωα, απ’ την άδικη δολοφονία του γιού του. Ο πρίγκιπας Θησέας αγανακτισμένος ζητά εθελοντικά να είναι ένας απ’ τους δεκατέσσερις. Σκοπός του, να θανατώσει το τέρας, να λυτρώσει την Αθήνα απ’ τον φόρο αίματος στον προσβεβλημένο βασιλιά της Κρήτης. Αφικνούμενος ερωτεύεται σφόδρα την κόρη του Μίνωα και η Αριάδνη ανταποκρίνεται. Προσφέρει στο Θησέα τον τρόπο εξόδου του από τον χαοτικό λαβύρινθο αν αυτός φονεύσει το μινώταυρο: το μίτο της. Ο ήρωας νικά, ακολουθά το νήμα του κουβαριού και δραπετεύουν μαζί.
Ο Θησέας είναι προνομιούχος. Είναι γιος βασιλιά. Έχει τη δυνατότητα να παραμείνει θεατής στο δράμα των συμπολιτών του, χωρίς κανείς να τον ψέξει. Ποιος άλλωστε θα τολμούσε να κατακρίνει τον πρίγκιπα; Ακολουθεί όμως άλλο μονοπάτι. Συμπάσχει έμπρακτα, δρα εικονοκλαστικά και επιλέγει αβίαστα ν’ ασκήσει το δικαίωμα της ελευθερίας του. Κινδυνεύει να χάσει τα πάντα. Φοβάται την απώλεια και οργίζεται, αλλά τελικά ενεργεί σωτηριακά, πρωτίστως για τον ίδιο και δευτερευόντως για τους υπόλοιπους. Δεν αντέχει αυτός να είναι και οι άλλοι να μην είναι. Θέλει να σωθούν όλοι ή τουλάχιστον ο ίδιος να έχει παλέψει γι’ αυτό. Είναι αναπόδραστος ο δρόμος της θυσίας για τους ανθρώπους της ελευθερίας. Σε παράλληλη γραμμή, ο πλατωνικός ήρωας επιστρέφει στο σπήλαιο γνωρίζοντας ότι ίσως θανατωθεί. Δεν μπορεί όμως να κάνει αλλιώς. Είναι ελεύθερος και επιθυμεί διακαώς την ελευθερία των αλυσοδεμένων στο σπηλαιακό δεσμωτήριο.
Με τη στάση του αυτή, ο γιος του Αιγέα και της Αίθρας, διαφυλάσσει την ανθρωπότητά του, ελπίζει στην ολοκλήρωσή της και αποφεύγει την εκφυλιστική μετατροπή του σε καλαμάρι. Αυτός είναι ο μύθος του Θησέα. Ας βρούμε κι εμείς το δικό μας μύθο. Οι δρόμοι πολλοί. Εντελώς προσωπικοί και ιδιαίτεροι. Τόσοι όσοι κι άνθρωποι. Όσοι είναι, όσοι ήταν και όσοι θα ‘ναι. Φωτεινός οδοδείκτης ένας. Η ελευθερία.
